Φαρμακευτικές επιλογές στη Ρευματολογία

2024-02-21

Στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων ή φλεγμονωδών ρευματολογικών νοσημάτων, οι φαρμακευτικές επιλογές είναι :

  • μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (πχ voltaren, mesulid κα): χορηγούνται μόνο στην Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα (AxSpA), ως 1ης γραμμής φαρμακευτική επιλογή, με μάλλον ήπια αποτελεσματικότητα 
  • κορτιζόνη: σημαντικό και ισχυρό αντιφλεγμονώδες φάρμακο, με άμεση δράση, σε κάποια νοσήματα είναι απόλυτα απαραίτητο (νεφρίτιδα λύκου, αγγειίτιδες, πολυμυαλγία) και σε άλλα νοσήματα έχει επικουρική δράση (πχ φλεγμ αρθρίτιδες, ως bridging therapy, για άμεση ανακούφιση συμπτωμάτων μέχρι να δράσουν τα βασικά φάρμακα)
  • csDMARDS: μεθοτρεξάτη, λεφλουνομίδη, plaqeunil, αζαθειοπρίνη , κυκλοσπορίνη, MMF κα: ανοσοτροποποιητικά, βασικά και 1ης γραμμής φάρμακα, κυρίως σε φλεγμονώδες αρθρίτιδες. Δρουν σε κύτταρα του ανοσοποιητικού, μειώνοντας τη δράση τους και έμμεσα τη φλεγμονή που αυτά προκαλούν λόγω υπερ-δραστηριότητας τους (αυτοάνοση φλεγμονή). Χρησιμοποιούνται επίσης σε εξω-αρθρικές εκδηλώσεις των ρευμ νοσημάτων (πχ πνευμονική, νεφρική ή δερματική προσβολή) 
  • βιολογικοί παράγοντες: αντι-TNF-α (γνωστοί εδώ και 25 χρόνια πλέον) και αναστολείς Ιντερλευκινών (αντι- IL1, 6, 12/23, 17, 23) ή επιφανειακών μορίων επικοινωνίας (CD20, CTLA4): στοχευμένη αναστολή συγκεκριμένων μεσολαβητών φλεγμονής. Χορηγούνται σε ΑΠΟΤΥΧΙΑ των csDMARDs, συνηθώς επιπρόσθετα σε αυτά, μικρός κίνδυνος για λοιμώξεις (όπως και με όλα τα αντι-ρευματικά φάρμακα), σχετικά υψηλό κόστος, υποδόρια συνήθως χορήγηση 
  • Jak-αναστολείς: τελευταίας γενιάς φαρμακευτική επιλογή, από του στόματος καθημερινή χορήγηση, κυρίως για φλεγμ αρθρίτιδες, ίσως λίγο πιο αποτελεσματικά από τους βιολογικούς, με υψηλό κόστος. Κάποια ΣΠΑΝΙΑ θέματα ασφάλειας, τα έχουν θέσει για ΚΑΠΟΙΕΣ ομάδες ασθενών ως επιλογή ΜΕΤΑ από αποτυχία ΟΛΩΝ των υπόλοιπων θεραπευτικών επιλογών (ΕΜΑ). 

Σε ειδικές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται συγκεκριμένα φάρμακα δανεισμένα απο άλλες ειδικότητες πχ αντι-ινωτικά (ILD) ή αναστολείς ενδοθηλίνης (PH, δερμ έλκη σε SSc), χοληνεργικά (για S Sjogren)