JAK αναστολέας Vs βιολογικός

2022-03-24

Οι jak-αναστολείς :

  • είναι μια νέα κατηγορία αντιρευματικών φαρμάκων (ανοσοκατασταλτικά - ανοσοτροποποιητικά) - οι  βιολογικοί είναι γνωστοί πάνω από  20 χρόνια - 
  • άρα είναι μια  πιο σύγχρονη (αλλά και λιγότερο μακροχρόνια γνωστή) θεραπευτική επιλογή στην αντιμετώπιση φλεγμονωδών Ρευματικών νοσημάτων, κυρίως της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας αλλά και της Ψωριασικής αρθρίτιδας ή της Αγκυλοποιητικής Σπονδυλίτιδας. Αφορά κυρίως τα tofacitinib (Xeljanz 5 mg x2), baricitinib (Olumiant 4 ή 2 mg/ημ), upadacitinib (Rinvoq 15 mg/ημ) και Filgotinib (Jyseleca 200mg/ημ)
  • Ο μηχανισμός δράσης περιλαμβάνει αναστολή ενεργοποίησης ενδοκυττάριων φλεγμονωδών μηχανισμών και αναστολή έτσι της παραγωγής φλεγμονωδών κυτταροκινών & ιντερφερονών (οι βιολογικοί αναστέλλουν άμεσα τη δράση κυτταροκινών = μεσολαβητές φλεγμονής πχ TNF-α, IL-17, IL-6 κα)
  • Χορηγούνται ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ αλλά από του στόματος, σε αντίθεση με τους βιολογικούς, που χορηγούνται παρεντερικά (με ένεση, υποδορίως κυρίως, αλλά όχι σε καθημερινή βάση)
  • Χαρακτηρίζονται από ταχεία έναρξη δράσης, ενώ τα περισσότερα φαίνεται να είναι ΛΙΓΟ πιο αποτελεσματικά από τους βιολογικούς παράγοντες (στην ΡΑ, όχι στα άλλα νοσήματα). Θεωρητικά ίσως να χαρακτηρίζονται και από μια πιο μακροχρόνια διάρκεια δράσης, λόγω απουσίας εξουδετερωτικών αντισωμάτων (χαρακτηριστικό των βιολογικών)
  •  Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται σε άτομα με ιστορικό έρπητα ζωστήρα ή θρομβώσεων ενώ χρειάζεται παρακολούθηση η ηπατική και νεφρική λειτουργία, όπως και των μυϊκών ενζύμων (θέματα που δεν προβληματίζουν ιδιαίτερα με τους βιολογικούς). 
  • Στις ΗΠΑ, προηγείται η χορήγηση βιολογικού (TNFi) και σε αποτυχία μπορεί να χορηγηθεί JAK αναστολέας. Στην Ευρώπη (ΕΜΑ). σε ασθενείς > 65 ετών ή με καρδιολογικά προβλήματα, οι JAKi χορηγούνται ΜΟΝΟ αν δεν υπάρχουν άλλες επιλογές 
  • ΔΕΝ υπάρχει ακόμη ιδιαίτερη εμπειρία σε ειδικά θέματα όπως πνευμονική ίνωση, εγκυμοσύνη, ηπατίτιδες κα, θέματα στα οποία η εικόνα είναι ΠΙΟ ξεκάθαρη με τους βιολογικούς και την 20ετή πλέον εμπειρία