Τι πρέπει να ξέρω για την οστεοπόρωση !

2020-10-20

 Πρόκειται για συχνό (μετα-εμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωσημεταβολικό νόσημα των οστών . Υπάρχει προοδευτική απώλεια της οστικής μάζας (= αραιό οστό) αλλά και διαταραχή της αρχιτεκτονικής του, με συνέπεια τον κίνδυνο για ανάπτυξη καταγμάτων (συνήθως σπονδύλων, κερκίδας και ισχίου). Τα τελευταία είναι τα πιο σοβαρά και επικίνδυνα για την ζωή του ασθενούς


 Παράγοντες κινδύνου είναι : ηλικία, γυναικείο φύλο, οικογενειακό ιστορικό (γενετικό υπόστρωμα), λεπτόσωμα άτομα, πρόωρη εμμηνόπαυση, καθιστική ζωή, χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου, φάρμακα (κορτιζόνη, ηπαρίνη, ψυχοτρόπα, αντιεπιλεπτικά, υπογλυκαιμικά, "για το στομάχι" (PPIs)), αυξημένη πρόσληψη αλκοόλ, κάπνισμα, φλεγμονώδη νοσήματα (πχ ρευματοειδής αρθρίτιδα), θυροειδοπάθειες

 Οι γυναίκες είναι πιο ευπαθείς στην ανάπτυξη οστεοπόρωσης μετά την εμμηνόπαυση, λόγω της απώλειας της προστατευτικής δράσης των οιστρογόνων. Μετά τα 70 θα πρέπει να ελέγχονται και οι άνδρες

 Κλασσικός τρόπος μέτρησης είναι η μέθοδος DeXA . T score < -2,5 είναι εύρημα οστεοπόρωσης και χρήζει θεραπείας. Η μέτρηση γίνεται είτε στην σπονδυλική στήλη (οσφύ) ή/και στο ισχίο (συνήθως > 65 ετών). Τ score -3 σημαίνει απώλεια 36% της οστικής μάζας και 8 φορές κίνδυνο για κάταγμα σε σχέση με ένα νέο άτομο. Συχνά όμως παρατηρούνται κατάγματα και στην οστεοπενία, οπότε εκεί θα πρέπει να γίνεται εκτίμηση κινδύνου με FRAX

 Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας δεν χρειάζεται να γίνεται πιο συχνά από 2 χρόνια, πολλές φορές και αργότερα

 H οστεοπόρωση είναι σιωπηλή νόσος. ΔΕΝ προκαλεί συμπτώματα παρά μόνο μετά από κατάγματα (πόνος). Προσβάλλει το σύνολο των οστών. Προκαλεί όμως προοδευτικά μείωση του ύψους του ασθενούς και κύφωση (λόγω συμπιεστικών καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης, πολλά από τα οποία είναι ασυμπτωματικά)

Πριν την έναρξη θεραπείας επιβάλλεται κάποιος στοιχειώδης εργαστηριακός έλεγχος (πχ Ca, TSH, Βιτ D3)

 Η θεραπεία περιλαμβάνει ενημέρωση, επαρκής πρόσληψη από την διατροφή ασβεστίου (γαλακτοκομικά, πορτοκάλια, φασόλια, σαρδέλα & αθερίνα, λαζάνια) και βιτ D (παχιά ψάρια πχ σολομός, σκουμπρί, σαρδέλα, αυγό συκώτι), ή από φαρμ σκευάσματα (η βιτ D στις τροφές δεν είναι πάντα επαρκής) . Δίαιτα πλούσια σε χόρτα, κρέας, καφέ, αλκοόλ καθώς και η λήψη σιδήρου μειώνουν την απορρόφηση της. Δίνονται οδηγίες για άσκηση και σωστή στάση, μείωση των παραγόντων κινδύνου (πχ αλκοόλ, κάπνισμα) και αποφυγή πτώσεων.

 Η Φαρμακευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει ΕΝΑ από πολλές επιλογές (διφωσφονικά, 6μηνες ενέσεις Prolia, τεριπαρατίδη) ΠΑΝΤΑ σε συνδυασμό με ασβέστιο (1200 mg /ημ - προσοχή σε νεφρολιθίαση) & Βιταμίνη D3. 

ΚΑΘΕ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΑΤΑΓΜΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΒΙΑΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΟΣΤΙΚΗ ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΤΗΤΑ (~ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ)