Κορτιζόνη & ρευματικά νοσήματα

Η κορτιζόνη είναι δυστυχώς μια απαραίτητη φαρμακευτική παρέμβαση σε πολλά ρευματικά νοσήματα. ΔΕΝ υπάρχει περίπτωση να υπάρξει βελτίωση σε ασθενή με νεφρίτιδα λύκου, πολυμυαλγία, αγγειίτιδα κ.α. χωρίς τη χορήγηση μεγάλων συχνά δόσεων κορτιζόνης.

Σε κάποια άλλα νοσήματα, όπως οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες (πχ Ρευματοειδής Αρθρίτιδα) ο ρόλος της κορτιζόνης είναι συμπληρωματικός (bridging Therapy). Σε μικρές συχνά δόσεις είναι απαραίτητη ώστε να ανακουφίζει τα συμπτώματα ταχέως και να "ελευθερώνει" τις πάσχουσες αρθρώσεις από τη φλεγμονή μέχρι να "δουλέψουν" καλά (απαιτούνται μήνες) τα βασικά φάρμακα, όπως η μεθοτρεξάτη.

Ένα από τα βασικά προβλήματα με τη μακροχρόνια (> 1 μήνα) χορήγηση κορτιζόνης είναι η πρόκληση οστεοπόρωσης και καταγμάτων ευθραυστότητας, συνήθως μετά από 3 μήνες χορήγηση.

Μια πρόσφατη πάντως μελέτη έχει αρκετά καθησυχαστικά ευρήματα, τουλάχιστον για τις μικρές δόσεις. Έδειξε ότι σε δόσεις πρεδνιζολόνης  ≤5 mg/ημέρα ΔΕΝ υπάρχει μείωση της οστικής πυκνότητας (BMD), και κάτι τέτοιο πιθανώς να οφείλεται στο γεγονός οτι η κορτιζόνη, μειώνοντας τη φλεγμονή, μειώνει και την αρνητική δράση που έχει η φλεγμονή στην οστική πυκνότητα. 

ΟΜΩΣ, σε ασθενείς με Ρευματοειδή αρθρίτιδα, δόσεις > 7.5 mg/ημ σχετίστηκαν με μείωση της BMD, κυρίως σε αυτούς με έντονη φλεγμονή (=> διπλός μηχανισμός οστικής απώλειας: φλεγμονή + κορτιζόνη) 

Wiebe E, Huscher D, Schaumburg D, et alOptimising both disease control and glucocorticoid dosing is essential for bone protection in patients with rheumatic diseaseAnnals of the Rheumatic Diseases Published Online First: 09 June 2022. doi: 10.1136/annrheumdis-2022-222339