Χιονίστρες στα ρευματικά νοσήματα

Οι χιονίστρες (Chilblains, Pernio= παθολογική απάντηση στο κρύο) είναι δερματικές φλεγμονώδεις βλάβες, συνήθως στα δάκτυλα (πιο συχνά των ποδιών), μετά από έκθεση στο κρύο. 

Διακρίνονται σε 

α) πρωτοπαθείς (χωρίς υποκείμενο νόσημα). Εμφανίζονται πιο συχνά σε γυναίκες (χαμηλού σωματικού βάρους) και εξαφανίζονται σε πιο θερμούς μήνες του χρόνου. Συνοδεύονται με αίσθημα κνησμού, καψίματος ή και πόνο. Υπάρχει οξεία μορφή (διάρκειας εβδομάδων) και χρόνια (ουλοποίηση, ατροφία, έλκη). Στα παιδιά έχει πιο καλοήθη πορεία 

β) 2θείς (σε λοιμώξεις πχ COVID19, ή σε αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα). Στην 2η κατηγορία πιο συχνά διαπιστώνονται σε ασθενείς με Λύκο (ΣΕΛ, perniosis= δερματίτιδα με περι-αγγειακή διήθηση), αν και άλλες καταστάσεις, όπως παρουσία κρυοσφαιριναιμιών ή ψυχροσυγκολητινών ή ενδοκαρδίτιδας, θα πρέπει να αποκλεισθούν.

Οι χιονίστρες σε έδαφος Λύκου, εκτός από τα δάκτυλα, είναι δυνατό να εμφανισθούν και στο πρόσωπο, τη μύτη ή τα αυτά, συνοδεύονται από θετικό σχετικό ανοσολογικό έλεγχο και φαινόμενο Raynaud. Επίσης φαίνεται να παραμένουν ακόμη και σε πιο θερμούς μήνες, αντίθετα με τις 1θεις (!) 

Σε κάθε περίπτωση συνιστάται να παραμένουν τα άκρα ζεστά και στεγνά (προστασία), διακοπή καπνίσματος, άσκηση (βελτίωση αιματικής ροής) ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις η νιφεδιπίνη θα μπορούσε να βοηθήσει (επούλωση ελκών), τοπικά στεροειδή (κορτιζόνη) (=πρόκειται για τοπική φλεγμονώδη διεργασία) 

Shirish Dubey, Nilay Joshi, Olivia Stevenson, Caroline Gordon, John A Reynolds, Chilblains in immune-mediated inflammatory diseases: a review, Rheumatology, Volume 61, Issue 12, December 2022, Pages 4631-4642, https://doi.org/10.1093/rheumatology/keac231

Pernio (Chilblains). Jeffrey W. Olin, Amjad Al Mahameed, in Vascular Medicine: A Companion to Braunwald's Heart Disease (Second Edition), 2013

Skin Disease in Cutaneous Lupus Erythematosus. Benjamin F. Chong, Victoria P. Werth, in Dubois' Lupus Erythematosus and Related Syndromes (Ninth Edition), 2019